Op donderdag 8 april heeft de SNCF namens de regio’s Auvergne-Rhône-Alpes, Bourgogne-Franche-Comté, Grand Est en Occitanie bij Alstom een bestelling geplaatst voor de eerste 12 Franse waterstoftreinen en een optie voor twee extra bestellingen, voor een totaalbedrag van ongeveer 190 miljoen euro.

Dankzij de sterke lobby van de regio Occitanie, waar Alstom in 2015 zijn expertise centrum voor de aandrijflijnen van al zijn treinen heeft gevestigd, is deze bestelling tot stand gekomen. De eerste proefritten zullen eind 2023 plaatsvinden en de waterstoftreinen zullen naar verwachting in 2025 in de dienstregeling worden opgenomen.

Met deze bestelling wordt Frankrijk het derde land dat zich met waterstoftreinen uitrust, na Duitsland, dat 41 treinen heeft besteld, en Italië, dat eind november met Alstom een contract heeft gesloten voor zes treinen en een optie voor acht extra bestellingen. De treinen die door Duitsland en Italië zijn besteld rijden enkel op waterstof, terwijl de treinen voor de SNCF ook kunnen worden aangesloten op een bovenleiding, wanneer het spoor geëlektrificeerd is.

Net als de klassieke regionale treinen worden deze toekomstige “Régiolis H2”-treinen gefinancierd door de betrokken vier regio’s, maar ook uit openbare middelen ten hoogte van 47 miljoen euro dankzij het waterstofplan van de Franse regering, dat vorig jaar september gelanceerd is. Het is de bedoeling dat de waterstoftrein op termijn de dieseltrein vervangt die op de niet-geëlektrificeerde delen van het Franse nationale spoornet rijdt, zodat kan worden bespaard op de installatie van bovenleidingen op lijnen die nauwelijks winstgevend zijn.

In 2018 kondigde de SNCF al de levering aan van de eerste waterstoftrein in 2022 met de bedoeling om alle bestaande regionale dieseltreinen voor 2035 te vervangen. En vooral om een “schone” technische oplossing aan te bieden teneinde de discussie over het handhaven of sluiten van kleine lijnen te vermijden. Ten minste zeven regio’s werd gevraagd aan dit experiment deel te nemen.

Alstom rekende aanvankelijk op een bestelling voor begin 2019 en een ingebruikname van ten minste 25 treinen vanaf 2024. De SNCF heeft zich lange tijd afgevraagd welke “blokkades” er nog moesten worden opgeheven voor deze mini-vloot, zowel uit een oogpunt van kosten als van veiligheid. Deze nieuwe treinen hebben grote waterstofcilinders aan boord met samengeperste waterstof (350 bar druk).

Uiteindelijk kondigde de vorige CEO van de SNCF eind augustus 2019 de “op handen zijnde ondertekening” aan van een contract voor een vijftiental waterstoftreinen, met een levering in 2022. Daarna gebeurde er niets meer tot het regeringsplan om 7 miljard uit te trekken voor de waterstofsector. Het is dus dit contract, uiteindelijk teruggebracht tot 12 waterstoftreinen, dat nu officieel is bekrachtigd.

Voor deskundigen in de sector is er momenteel een strijd aan de gang die nog niet is beslecht: de strijd tussen de batterij-elektrische trein en de waterstoftrein. De eerste heeft een kleiner bereik, maar is veel goedkoper dan de tweede. In een parlementair rapport van 2018 over de vergroening van de vloot wees de SNCF erop dat de investeringskosten van een waterstoftrein “30% hoger zouden liggen dan die van een dieseltrein en 20% hoger dan die van een hybride batterij-elektrische trein”.

Terwijl een conventionele elektrische regionale trein 5 tot 6 miljoen euro per stuk kost, kosten de door de vier Franse regio’s bestelde treinen meer dan 17 miljoen euro per stuk, om nog maar te zwijgen van de installaties op de grond (de elektrolysers gefinancierd door de grote energiebedrijven zoals Engie, EDF of Total).

De door de SNCF bestelde treinen bestaan uit vier wagons met in totaal 218 zitplaatsen en kunnen een snelheid van 160 kilometer per uur bereiken. Ze hebben een bereik van 400 tot 600 kilometer en een lengte van 72 meter. Ze zullen worden ingezet op regionale lijnen waarvan de elektrificatie nog niet is voltooid (bijvoorbeeld Laroche-Migennes-Auxerre, in de regio Yonne) of die zullen worden heropend (Montréjeau-Bagnères-de-Luchon in de regio Haute-Garonne).

Naast deze bestelling van waterstoftreinen test de SNCF ook andere technieken waarbij gebruik wordt gemaakt van batterijen en alternatieve brandstoffen zoals koolzaad.

Bron: Les Echos, La Tribune, Le Monde