Bedrijven, wetenschappers en politici in Frankrijk zijn naarstig op zoek naar oplossingen voor de recycling van wegwerpmondkapjes. Maar wettelijke en economische drempels daarbij blijken erg hoog.

Zeven maanden geleden nog was de prioriteit het vinden van voldoende mondkapjes, nu is de vraag hoe we er verantwoord vanaf kunnen komen. De regio Parijs gaat over een paar weken een call lanceren onder bedrijven voor de recycling van wegwerpmondkapjes. Een werkgroep is al aan de slag rond het opzetten van inzamelcircuits voor deze polypropyleen-artikelen. De regio wil iedere project van 1 miljoen euro helpen om voor de zomer van 2021 een technologische oplossing te hebben.

Hergebruik onmogelijk
Vooralsnog bepaalt een wettelijk decreet dat medische wegwerphulpmiddelen waaronder mondkapjes niet hergebruikt mogen worden. Wetenschappers in Frankrijk kijken al sinds het begin van de crisis naar methoden om de mondkapjes te wassen en te steriliseren, teneinde ze te hergebruiken, aanvankelijk aangemoedigd door het nijpend tekort aan mondkapjes. Maar tot nu toe zonder succes. Dat is extra jammer omdat er bedrijven en sectoren klaar staan om ze in te zamelen.
Louis Zolciak, cofounder van Ecopharm, de Franse marktleider op het gebied van inzamelen van farmaceutische produkten, onderstreept de capaciteit van zijn bedrijf om de mondkapjes opnieuw in een circuit te gebruiken, op voorwaarde dat het betreffende decreet wordt aangepast.

Recycling niet rendabel
Andere bedrijven kijken naar de recycling van de grondstof, wat wel geautoriseerd is. Cosmolys in Avelin (Nord-Frankrijk) en Plaxtil in Chatellerault (Vienne) vermalen ze na ze ontsmet te hebben. Echter, een mondkapje weegt 4 gram en een kilo polypropyleen kost 1,30 euro. Het business model van deze activiteit is dus nog ver weg.

Alsatex valoriseert herbruikbare mondkapjes
In de Alsace is net een nieuw bedrijf opgericht, Alsatex dat de herbruikbare (wasbare) mondkapjes wil valoriseren aan het einde van hun bruikbaarheidstermijn. Om van start te gaan, is er 10 ton aan mondkapjes nodig. Het inzamelen zal via inzamelpunten op straat gebeuren, zonder besmettingsrisico want iedereen wordt geacht de mondkapjes te wassen alvorens ze te deponeren, aldus Alsatex.

Gebruiksduur chirurgische mondkapjes verlengd met factor 10
Het ingenieursbureau Ingenica heeft een apparaat ontwikkeld dat in enkele minuten met ultraviolette straling chirurgische mondkapjes ontsmet. Een grote bron van besparingen dus voor grootverbruikers, want de mondkapjes kunnen hiermee 40 uur gebruikt worden.

Mondkapje ontsmetten bij de koffiemachine
Het gaat om een soort grote magnetron die met ultraviolette straling werkt en alle niet geweven lagen ontsmet. Hierdoor kan de werknemer bij de koffiemachine zelf zijn mondkapje ontsmetten. Dat is de bedoeling van de machine die Steromask heet, ontwikkeld door Ingenica waar zo’n 90 werknemers werken. Vooralsnog is het apparaat dan ook bestemd voor gebruik in grote bedrijven. Het procedé kost een paar minuten en werkt zowel voor chirurgische als FFP2-mondkapjes. De gebruiksduur wordt hiermee verlengd van 4 naar 40 uur.
Een ander aspect is dat ieder zijn eigen mondkapje schoonmaakt waardoor er geen sprake is van recycling of hergebruik, hetgeen in strijd met de regelgeving zou zijn.
Tot nu toe hebben twintig bedrijven in Frankrijk en Europa dit procedé in gebruik. Temeer daar de constatering is dat steeds meer bedrijven overgaan over chirurgische mondkapjes omdat het schoonmaken van herbruikbare exemplaren aan vele eisen moet voldoen en steeds meer bedrijven dus vinden dat dit niet meer aan de werknemers overgelaten kan worden.
Het apparaat kan gekocht of gehuurd worden. Een voorbeeld is een bedrijf dat zijn mondkapjes voor 30 cent had aangekocht. Dankzij het apparaat werd het mondkapjesbudget gehalveerd en de afvalberg van het bedrijf met een factor 10 teruggebracht.
De ontwikkeling van het Steromask-apparaat heeft Ingenica enkele tientallen duizen euro gekost.

Bronnen :
Usine Nouvelle, 21 oktober 2020
Usine Nouvelle, 21 oktober 2020