Frankrijk op weg naar een technologische-doorbraakeconomie

In februari 2020 werd in Frankrijk een bijzonder rapport gepubliceerd, genaamd ‘Frankrijk op weg naar een technologische-doorbraakeconomie. Steun aan opkomende markten met sterk concurrentieel impact‘. (‘Faire de la France une économie de rupture technologie. Soutenir les marchés émergents à forts enjeux de compétitivité‘).

Het rapport werd opgesteld door een expertgroep verbonden aan de Conseil de l’Innovation en aangeboden ter attentie van de ministers van Economie en financiën en van Hoger onderwijs, onderzoek en innovatie. Het resultaat is een ambitieuze en selectieve strategie om een nieuwe richting te geven aan het Franse industrie- en ondernemersbeleid.

Een economie van technologiedoorbraken vraagt om het selecteren van prioritaire sectoren en daar intensief op innovatie in te zetten. Zodoende bereiden we grote transities voor 2030, -digitaal, ecologisch en demografisch, voor met behoud van de nationale soevereiniteit, aldus het rapport.

Frankrijk heeft geconstateerd dat de grote economieën in de wereld de laatste jaren een sterk sectorgericht innovatiebeleid voeren, zoals China, Duitsland en Zuid-Korea. Tegelijkertijd is gebleken dat het Franse bedrijfsleven achteruit is gegaan de afgelopen vijftien jaar.
In 2018 stonden nog slechts drie Franse bedrijven in de Top 100 van Forbes, tegen tien in 2006.

Daarom hebben de ministeries van Economie en financiën en dat van Hoger onderwijs, onderzoek en innovatie een groep experts benoemd, nauw verbonden met de Conseil de l’Innovation, en deze de opdracht gegeven om een nieuwe strategie voor Frankrijk uit te werken met een selectie van strategische sectoren waar Frankrijk sterk is en een kans heeft om bij de wereldtop te horen.

Vier fundamentele uitdagingen
De expertgroep heeft eerst een viertal grootste maatschappelijke uitdagingen geformuleerd voor de komende decennia.
Men kwam uit op deze vier fundamentele uitdagingen:

  1. Duurzame en gezonde voeding en voedingssoevereiniteit in de wereld;
  2. De gezondheid en het welzijn van de burgers, met name waar het gaat om de veroudering van de bevolking , de behandeling van chronische ziektes en het antwoord op de problemen met betrekking tot artsentekorten in rurale zones;
  3. Milieubescherming en onze ecologische en energietransitie, in het bijzonder richting een mobiliteit zonder fossiele brandstoffen;
  4. Onze digitale soevereiniteit, het hart van de bescherming en de beveiliging van ons privéleven op internet en van de ontwikkeling van de economie en het onderwijs.

Om de daarbij horende opkomende markten te identificeren, werden stakeholders ondervraagd teneinde tot een gemeenschappelijke methode te komen. Daaruit kwamen 22 opkomende markten waarvan er tien als prioritair zijn geoormerkt waar Frankrijk het potentieel heeft om bij de wereldleiders te horen en waar een concentratie aan middelen voor nodig is.

Die markten hebben overeen :

– dat ze beantwoorden aan maatschappelijke behoeften ;
– dat technologie een grote rol speelt;
– dat ze bezig zijn op nationaal en Europees niveau structuur te krijgen op gebieden waar Frankrijk concurrentievoordeel heeft;
– dat er belangrijke barrières een rol spelen, zoals kapitaal-, regelgeving- en technologische barrières en gebrek aan juiste competenties;
– dat soms de gevoeligheid van het onderwerp en het belang van de soevereiniteitskwestie de overhand krijgen op de prioritering.

Op al deze markten rechtvaardigt overheidsingrijpen zich via versnellingsstrategieën die van boven tot onder moeten worden doorgevoerd, van de R&D, via rijping van de technologie, uitrol, human capital, aantrekkelijkheid en internationale promotie.
Er is hier gekeken naar de nationale en Europese schaal. Er moet immers een minimale kritische massa zijn en voor sommige markten is de Europese schaal daarvoor nodig. De expertgroep heeft met name gekeken naar de markten waar een gecombineerde strategie, nationaal én Europees, kan worden ingezet.
Naast de tien prioritaire markten zijn twaalf andere markten gedefinieerd waar de maatschappelijke en technologische uitdagingen een continuering vereisen van acties van overheidssteun, of waar in een later stadium ook een versnellingsstrategie dient te worden ingezet.

Ook heeft de werkgroep een aantal transversale uitdagingen gedefinieerd:

  1. Technologieën ondersteunen die aan alle domeinen raken, zoals IoT, robotica, cobotics en cloud, is de keyfactor voor de verbetering van industriële processen;
  2. Ook hier komt weer het onderwerp van de financiering van groei van innovatieve bedrijven kijken. De expertgroep benadrukt dat de groei van technologiebedrijven vraagt om voldoende en snelle financiering. Zo niet, dan blijft Frankrijk volgens hen een grote incubator waar innovatieve bedrijven met een hoog potentieel door grote buitenlandse bedrijven worden opgekocht.
  3. Tenslotte vraagt de begeleiding van die transities om een herziening van de benodigde competenties via een talentenbeleid, ook op internationale schaal.

10 opkomende markten waar Frankrijk bij de wereldtop kan horen en waar de middelen gebundeld moeten worden

Gezonde en duurzame voeding, bijdragen aan de voedingssoevereiniteit

  1. Precisielandbouw en agro-machines

Beoogd doel in antwoord op de maatschappelijke uitdaging:
– beperking van de inzet van chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest
– verminderen van zwaar fysiek werk

Franse spelers:
Grote bedrijven : Defisol, Smag, Kuhn, Sulky, Burel, Artec, Lucas G.
Start-ups: Naïo Technologies, Vitibot, Parrot, DelairTech, Redbird, Sencrop, Hiphen, Weenat, Ecorobotix, Octopus, Robots.

  1. Duurzame voeding voor de gezondheid

Beoogd doel in antwoord op de maatschappelijke uitdaging:
– beperking van de inzet van chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest
– innovatieve eiwitten

Franse spelers:
Grote bedrijven: Danone, Lactalis, Tereos, Terrena, Vivescia, Limagrain, Roquette, Fleury Michon, Lesaffre, Evertree, Inalve, Labiocrac, Herta.
Start-ups: Ynsect, Inalve, Inovafeed, Feed
Producenten verenigen zich rond plantaardige eiwitten.

3. Dieren- en planten biocontrole

Beoogd doel in antwoord op de maatschappelijke uitdaging:
– vervanging van chemische bestrijdingsmiddelen

Franse spelers:
grote bedrijven: Roullier, Agrauxine (Lesaffre).
MKB: Action Pin (DRT), Agronutrition (De Sangosse),
Start-ups: Antofenol, M2i.
De bedrijven zijn verenigd in de International Biocotrol Manufacturers Association (IBMA).

4. E-health

Beoogd doel in antwoord op de maatschappelijke uitdaging:
– preventie
– hulp bij diagnose en behandeling
– gepersonaliseerde behandelingen

Franse spelers:
Grote bedrijven: Sanofi, Dassault système (Medidata), Biomérieux, Medical Intelligence Service, AiBision, Hera Mi, Cegedim.
Start-ups: Cardiologs, Therapixel, AiVision, CitizenDoc, Datexim, DocForYou, TheraPanacea, Diabeloop, Bioserenity,
Beroepsorganisaties: Medtech in France, SNITEM, SIDIV,  France Biotech, Syntec numérique.

5. Biotherapieën en bioproductie van innovatieve therapieën

Beoogd doel in antwoord op de maatschappelijke uitdaging:
– Milieuvriendelijke productie
– Nieuwe medische behandelingen

Franse spelers:
Grote en middelgrote bedrijven: Sanofi, Servier, LFB, Horama, Lebas
Industrie, Genoscreen, Imabiotech, E-ZYVEC, ZYMOPTIC.
Start-ups: Txcell, Cell for cure (Novartis), Yposkesi, Cellectis, Genethon, Theravectis, Cellprothera, Theravectis.

Bescherming van het milieu en de energietransitie

6. Waterstof voor energiesystemen

Beoogd doel in antwoord op de maatschappelijke uitdaging:
– Schone mobiliteit
– Schone waterstof
– Opslag van elektriciteit

Franse spelers:
Grote bedrijven: waterstofdistributie Air Liquide, EDF, Engie, Total;
Assemblers: Naval Group, Alstom, PSA, Renault, Airbus;
Installeerders: Symbio, Michelin, Faurecia, Plastic Omnium, Helion Technologies, McPhy, Safran, Axane
Beroepsorganisaties : Association française pour  l’hydrogène et  les piles à combustible; Hydrogen Raad voor de promotie van de rol van H2 in de energietransitie.

7. De industrie CO2-arm maken

Beoogd doel in antwoord op de maatschappelijke uitdaging:
– CO2-afvang in de bouw, de chemie en de metallurgie

Franse spelers:
Grote bedrijven: Air Liquide, ArcelorMittal, Total, Vallourec, Schlumberger, Technip, Subsea 7, GTT.
Start-ups: Hoffmann Green Cement, EcoAdapt, Scieries du futur.
Kennispartijen : AXELERA, AVENIA, le BRGM, l’IFPEN (Institut français du pétrole et des énergies renouvelables), Ademe, CERIB, IFSTTAR, CSTB

8. Nieuwe generaties duurzame high performance composieten

Beoogd doel in antwoord op de maatschappelijke uitdaging:
– Veiligstellen van de toelevering
– Een productieprocédé dat minder water en elektriciteit verbruikt

Franse spelers:
Grote bedrijven : Saint  Gobain, Plastic  Omnium, Faurecia,  Arkema,  Chomarat,  Kermel,  Mersen, Stelia Composite, Total, Diatex, Texinov Porcher, Hexcel.

De digitale soevereiniteitsuitdaging oppakken

 9.  Quantumtechnologie

Beoogd doel in antwoord op de maatschappelijke uitdaging:
– Rekencapaciteit
– Behoud van de Franse soevereiniteit dankzij quantumtechnologie
– Cryptografie

Franse spelers:
Grote bedrijven : Atos, Thalès, Orange, CryptoNext, STMicroelectronics, Soitec, Orano, AirLiquide, Total, EDF, Iliad, Completel, Airbus.
Start-ups: Pasqal, Quandela, CryptoNext, LightOn, Provisio, Quantfi, Qcware, VeriQloud

10. Cybersecurity

Beoogd doel in antwoord op de maatschappelijke uitdaging:
– Aanbod van diensten en software om burgers en bedrijven te beschermen

Franse spelers:
Grote bedrijven: Airbus, Deloitte, Thalès, Orange, Safran, Sopra Steria, Atos.
Start-ups: Secure IC, Vade Secure, Wallix, GateWatcher, Alsid, Soreen, Yes we hack, etc.
De cybersecuritybedrijven zijn verenigd in: ACN en Hexatrus.

Twaalf markten die vragen om overheidssteun en in later stadium een versnellingsstrategie
Voorts heeft de expergroep de twaalf hierna genoemde markten geoormerkt die in Frankrijk overheidssteun behoeven en eventueel in een later stadium ook een versnellingsstrategie in moeten gaan:

1. Duurzame brandstoffen
2. Infrastructuur voor opslag en verwerking van data
3. Offshore windenergie
4. Fotovoltaïsche zonne-energie
5. Innovatief bouwen
6. Recycling van bouwmaterialen
7. Recycling en hergebruik van afval
8. Biobased producten
9. E-learning en edtech (nieuwe technologieën bestemd voor onderwijs)
10. Additive manufacturing
11. Batterijen voor elektrische voertuigen
12. Micro-electronica, hardware en software, voor embedded AI
Ook hier is voor iedere markt een beschrijving te vinden van de sector, de kansen en de risico’s, de uitdagingen, de hindernissen, -hetzij technologisch hetzij regelgeving-, of opleidingsgebonden-, met namen van bedrijven of kennisinstellingen die in Frankrijk actief zijn op dit gebied en cijfers met betrekking tot de wereldmarkt.

Kortom: het rapport is een mooi naslagwerk voor een ieder die meer van de opkomende sectoren en maatschappelijke uitdagingen in Frankrijk wil weten.

Rapport (Franstalig):
Frankrijk op weg naar een technologische-doorbraakeconomie. Steun aan opkomende markten met sterk concurrentieel impact‘. (‘Faire de la France une économie de rupture technologie. Soutenir les marchés émergents à forts enjeux de compétitivité‘).