Op 25 september 2013 kwamen in de residentie van de Nederlandse Ambassadeur te Parijs kwamen een vijftigtal Nederlandse en Franse professionals uit de fotonicasector samen. Ze waren afkomstig uit het mkb, grotere internationaal ondernemende bedrijven, kennisinstellingen en overheidsdiensten. De ochtend was gewijd aan geïntegreerde fotonica; de middag aan medische toepassingen. Tussen die twee thema’s sprak Thomas Skordas, hoofd fotonica bij de Europese Commissie in Brussel, over de mogelijkheden voor fotonicaonderzoek binnen het nieuwe Horizon 2020 onderzoeksprogramma. Nederlandse en Franse overheidsvertegenwoordigers gaven tips voor R&D financiering. Het hele videoverslag.

Geïntegreerde fotonica
De bijeenkomst werd geopend door Ambassadeur Ed Kronenburg die de aanwezigen welkom heette en het belang van Frans-Nederlandse samenwerking op dit gebied benadrukte.

Dagvoorzitter Bart H. Verbeek, Chairman bij IOP Photonic Devices, gaf na een korte inleiding het woord aan een viertal mkb’s die tijdens een ‘bedrijven pitch’ kort hun technologie presenteerden. Professor Christoph Keller demonstreerde iSpex, een academisch initiatief voor het meten van fijnstof op een eenvoudige en goedkope manier. Keller is gespecialiseerd in hightech instrumenten voor astronomisch onderzoek, remote sensing en biomedische toepassingen. Met zijn team ontwikkelde hij iSpex; een simpel opzetstuk op een smartphone waarmee men luchtvervuiling kan meten. iSpex werd op een mooie zomerdag in juli 2013 door meer dan 6000 Nederlanders gebruikt om zo de luchtvervuiling in het hele land in kaart te brengen.

Richard Visser legde uit hoe de fotonische componenten op basis van halfgeleiders, ontworpen door SMART Photonics tot nieuwe toepassingen zullen leiden.

Smart Photonics heeft ook een faciliteit voor het maken van III-V fotonica, Het bedrijf is een spin-off van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e). Vervolgens was de beurt aan het Franse Photonis, onder andere actief in nachtkijkers en Technobis, dat detectoren van glasvezelkabels maakt.

Hierna volgden drie inhoudelijke presentaties over geintegreerde fotonicatoepassingen. Jean-Louis Gentner, directeur van het Franse 3-5 Lab,  een samenwerkingsverband tussen Alcatel-Lucent, Thales en het CEA-Leti gaf de eerste presentatie. Dit onderzoeksinstituut richt zich op de ontwikkeling van geïntegreerde fotonica op III-V-materialen. Het Nederlandse onderzoek op dit gebied vindt grotendeels plaats bij het Nanolab van de TU Eindhoven, waarvan de directeur Huub Ambrosius de tweede presentatie verzorgde. Als derde volgde Thales Research & Technology. Daniel Dolfi sprak over het gebruik van fotonica in radar- en communicatiesystemen. Voor de telecommunicatie is het onderzoek naar geïntegreerde fotonica van belang, omdat voor deze technologie een grote rol is weggelegd die de alsmaar toenemende vraag naar meer bandbreedte mogelijk moet maken. Binnen de defensie-industrie is vooral de ruimtewinst die behaald kan worden door het gebruik van geïntegreerde technologieën belangrijk.

Na de lunch volgde een sessie over het overheidsbeleid ten aanzien van fotonica. Als eerste presenteerde Thomas Skordas, hoofd fotonica binnen de Europese Commissie, de visie van de Europese Commissie op fotonica. Dat de EC fotonica heeft aangeduid als Key Enabling Technology, moet de komende zeven jaar tot uiting komen in het innovatieprogramma Horizon 2020. Speciale nadruk zal komen te liggen op de ondersteuning van het MKB, omdat daar de meeste banen gecreëerd zullen worden en de meeste innovatie vandaan zal komen. Door het Franse agentschap BPI France (voorheen Oséo) en het Nederlandse Ministerie van Economische zaken werden bovendien enkele concrete mogelijkheden voor Frans-Nederlandse samenwerking binnen de fotonica uitgelegd.

Vervolgens was de beurt aan de medische toepassingen in de fotonica. In de vijf pitches van Nederlandse en Franse vertegenwoordigers van Horiba France, het Nederlandse Focal en Adimec, het Franse Imagine Optic en LL Tech (dat voor hun nieuw te ontwikkelen product gebruik maakt van een camera van Adimec) ging het om de preciezie en beeldscherpte die doormiddel van fotonica wordt vergroot.

Het seminar werd afgesloten met  drie inhoudelijke presentaties binnen het thema ‘fotonica voor medische toepassingen’. Herman Borg vertelde over de activiteiten van Philips Research op dit gebied. Claude Boccara, medeoprichter van LL Tech en werkzaam voor het Institut Langevin gaf een presentatie over optische tomografie. Ton van Leeuwen van de biomedische natuurkundige afdeling van het AMC liet zien dat fotonica voor zowel klinische doeleinden als voor het onderzoek bij de crime scene gebruikt kan worden.

‘Fotonica is de nieuwe elektronica’
Zoals dagvoorzitter Bart Verbeek zei: ‘Fotonica is wat electronica was in de jaren zestig’. Tijdens deze dag werd duidelijk hoeveel mogelijkheden voor verdere ontwikkeling fotonica biedt. Internationale samenwerking is hierbij gewenst en noodzakelijk.

Tijdens deze dag in Parijs zijn er veel contacten gelegd en ideeën uitgewisseld voor verdere Nederlands-Franse samenwerking. Deze bestaat al binnen een aantal gebieden in de fotonica, maar er liggen hier nog veel mogelijkheden. Beide landen hebben de expertise in huis, vaak complementair. Bovendien kan binnen de fotonica eigenlijk geen enkel land zonder samenwerking met andere landen. Concluderend kan worden teruggekeken op een geslaagde dag voor zowel de Franse als Nederlandse fotonicasector.