Fotonica voor de detectie van bacteriën

In oktober 2011 opende het Villejuif Bio Park, net ten zuiden van Parijs, waar start-ups kantoorruimte kunnen huren. Vlak naast een ziekenhuis en op een paar honderd meter van een van de grootste en belangrijkste kankeronderzoeksinstituten ter wereld, het Institut Gustave Roussy, is dit een ideale plek voor beginnende bedrijven in de medische sector. Het zijn echter niet alleen medische start-ups die hier gevestigd zijn. Een voorbeeld hiervan is Prestodiag, een bedrijf dat bezig is met de ontwikkeling van een apparaat waarmee bacteriën in de voedingsmiddelenindustrie gedetecteerd kunnen worden. Het bedrijf is opgericht in maart 2012 door Thibaut Mercey, en heeft tegenwoordig acht mensen in dienst.

Het detecteren van bacteriën is vanzelfsprekend iets wat niet alleen belangrijk is in de voedselindustrie, maar ook zeker in de medische wereld. De huidige detectiemethoden doen er ongeveer achtenveertig uur over om precies te achterhalen welke bacteriën er in iemands bloed aanwezig zijn. Bloed hoort steriel te zijn, en de aanwezigheid van bacteriën in het bloed reduceert de kans om te overleven ieder uur met acht procent. Een bacteriële bloedinfectie wordt tegenwoordig dan ook onmiddellijk behandeld met een breed spectrum aan antibiotica, omdat het in het beginstadium vaak nog niet bekend is om welke bacterie het precies gaat en een specifiek antibioticum daarom niet mogelijk is.

Een snelle detectie van de bacteriën in het bloed is dus zeer wenselijk, zeker gezien de huidige resistentie van sommige bacteriën tegen antibiotica door het vele gebruik hiervan in de gezondheidszorg. Prestodiag verwacht deze markt in 2015 te kunnen betreden. Vooral de strenge regelgeving (in Frankrijk de zogenaamde AFNOR certificatie, erkend door de EU) is hierbij vooralsnog een belemmering. Daarom is ervoor gekozen om te beginnen in de voedselindustrie waar de reguleringen minder streng zijn maar waar ook zeker een interessante markt voor een dergelijk product is. Naast de snelheid van het opsporen van bacteriën is de kostprijs een belangrijk voordeel ten opzichte van huidige detectiemethoden. Er is gekozen voor een simpel ontwerp en goedkope materialen, zoals een prisma van plastic in plaats van het dure kwartsglas.

De technologie van het apparaat berust op een samenwerking met het CEA-Leti in Grenoble, dat een proces heeft ontwikkeld om de groei van bacteriën weer te geven. Het innovatieve apparaat dat dit bewerkstelligt is gebaseerd op een door Prestodiag ontwikkelde bio-chip waarbij voor specifieke bacteriën antilichamen zijn aangebracht die het hechten van de bacterie aan zijn antilichaam in beeld brengen. Het natuurkundige principe hierachter is het zogenaamde Surface Plasmon Resonance (SPR) fenomeen: zodra een bacterie zich bindt aan een antilichaam, verandert het optische signaal wat de camera registreert en waaraan de bacterie herkend kan worden. Momenteel is het apparaat met deze technologie in staat om in een monster van 25 gram voedsel, de Salmonellabacterie in minder dan zeventien uur te detecteren. Het enige wat hiervoor hoeft te gebeuren is het voedselmonster in het apparaat invoeren. Zodra er een resultaat is wordt dit automatisch per email of SMS verstuurd naar de onderzoeker.

Het eerste apparaat zal eind 2013 op de markt komen.