De Franse economie heeft het zwaar. Kenmerkend is het verlies van veel industriële arbeidsplaatsen en het gebrek aan een sterk, groeiend en exporterend mkb-netwerk. De regering Ayrault kondigde begin november, na het verschijnen van het veelbesproken Rapport Gallois, een pakket van maatregelen aan om de concurrentiekracht van het land te versterken.
Meeliftend op de golf van aankondigingen voor versterking van de Franse economie, lanceerde minister van onderzoek Geneviève Fioraso vrijwel tegelijkertijd een lijst van vijftien maatregelen aan om de resultaten van het Franse publieke onderzoek beter en sneller naar de markt te brengen.

Franse topkennis bereikt de markt niet

Geneviève Fioraso benadrukte dat kennisoverdracht één van de zwakke punten in het Franse onderzoek- en innovatiebeleid is. Het Franse publieke onderzoek kan zich op veel terreinen meten met het beste wat er ter wereld voorhanden is. Maar het effect ervan op de economie heeft niet het niveau van andere grote geïndustrialiseerde landen. Het resultaat is dat Frankrijk achterop raakt. De R&D vertegenwoordigt in Frankrijk 2,26 procent van het BNP tegen 2,9 procent in Duitsland. Ook deponeren Franse bedrijven drie keer minder octrooien dan hun Duitse counterparts.
Dat is een waar probleem want het aantal octrooien zegt iets over het aantal industriële arbeidsplaatsen, de zwakke schakel in de Franse economie.

Daarom presenteerde de minister samen met haar collega van industriële wederopbouw Arnaud Montebourg en van mkb, innovatie en digitale economie Fleur Pellerin een plan van aanpak om de ‘kennisoverdrachtsfase’ in het Franse onderzoeksbeleid in 2013 aan te pakken. Vijftien maatregelen moeten meer mobiliteit genereren tussen onderzoekers van de publieke en private sector,  zorgen voor een grotere deelname van promovendi aan het bedrijfsleven en voor een betere begeleiding van spin offs afkomstig uit  het publieke onderzoek.

Dit zijn de vijftien voorstellen.

De huidige teksten over kennisoverdracht zijn niet eenduidig en lastig terug te vinden in de verschillende wetten met betrekking tot onderzoek.

Bij de beoordeling van onderzoekers dient het feit dat ze kennis hebben overgedragen aan het bedrijfsleven meegenomen en positief beoordeeld te worden.

3 -Nieuwe indicatoren voor een betere beoordeling van onderzoekers

De evaluatie-indicatoren van onderzoekers in publieke kennisinstellingen zijn uitsluitend gericht op hun wetenschappelijke productie en niet op het effect ervan op de economie. Daarom het voorstel om nieuwe indicatoren vast te stellen zoals het aantal directe of indirecte arbeidsplaatsen dat door de uit het publieke onderzoek afkomstige spin off zijn gecreëerd. Planning: zomer 2013

4 -Een strategisch oriëntatiecomité voor iedere universitaire regio in de zomer 2013 

Deze raad moet op regionaal niveau, bijvoorbeeld bij een universiteit, zorgen voor een positieve en grote uitstraling van het publieke onderzoek en voor de integratie ervan in de de innovatie-ecosystemen. De raad moet sterk openstaan voor de input van het bedrijfsleven.

5 -Een nieuwe opleidingscyclus voor het kaderpersoneel uit het publieke onderzoek 

Wetenschappers geven vaak leiding aan onderzoeksteams en laboratoria zonder te zijn opgeleid voor het overdragen van de kennis. Het idee is daarom cursussen te organiseren voor het kader in het publieke onderzoek. Planning: start zomer 2013, de eerste lichting moet eind 2013 gereed zijn.

6 -Een apart diploma voor kennisoverdracht 

Het verrichten en stimuleren van kennisoverdracht moet gevaloriseerd worden. Net zoals dat in sommige andere landen gebeurt, moet er bij het begin van het academisch jaar 2013-2014 een master voor deze activiteit komen.

7 -In alle hoger onderwijsopleidingen moeten colleges innovatie en ondernemerschap opgenomen worden

Colleges over innovatie en ondernemerschap komen er vanaf het nieuwe academisch jaar 2013-2014. Een jaar later moeten deze deel uitmaken van alle universitaire opleidingen.

8 -Het beheer van intellectueel eigendom vereenvoudigen

Intellectueel eigendom is relatief lastig in Frankrijk omdat er veel wordt samengewerkt tussen verschillende publieke onderzoeksinstellingen waardoor de onderzoeksresultaten eigendom worden van een veelheid van partijen. Een ware handicap want het vertraagt aanzienlijk de relaties met de industrie en werkt kennisoverdrachtprocedures dus tegen. In de zomer 2013 moet hier verandering in zijn gekomen.

9 -De exploitatie van intellectueel eigendom uit publiek onderzoek binnen Europa houden

Geneviève Fioraso neemt hier een idee uit de VS over waar het gebruik van intellectueel eigendom afkomstig uit publiek onderzoek op Amerikaanse bodem moet geschieden.  Dit voorkomt het vertrek van kennis naar het buitenland, vaak gepaard gaande met het verlies van industrialisatie. Planning: zomer 2013

10 -Kennisoverdracht naar het mkb en middelgrote bedrijven bevorderen

Het mkb en de middelgrote bedrijven (tot 5.000 mensen) zijn via innovatie de grootste groeifactoren van de economie. Terwijl het publieke onderzoek veel meer samenwerkt met grote bedrijven. Het idee is om de toegang voor het mkb en de middelgrote bedrijven tot het publieke onderzoek te vereenvoudigen. Het technologisch onderzoek wordt versterkt, onder andere met de steun van het CEA en het opzetten van drie pilots in Bordeaux, Nantes et Toulouse, met als doel de overdracht van sleuteltechnologieën naar het mkb.
Premier Jean-Marc Ayrault had dit instrument al in oktober in Nantes aangekondigd.

11 -100 Gemeenschappelijke mkb-publieke onderzoekslaboratoria

Al in 2013 worden honderd gemeenschappelijke laboratoria opgezet tussen het publieke academische onderzoek en het mkb of  middelgrote groeibedrijven.

12 -De relatie tussen onderzoekers en bedrijven versterken 

De belangrijkste acteurs van kennisoverdracht zijn de publieke onderzoekers. Het idee is om deze rechtstreeks in contact te brengen met bedrijven die dicht bij de innovatie en de markt staan, liefst mkb. Ook de sociale media tussen onderzoekers en bedrijfsleven worden in 2013 ingezet.

13 -Deelname door promovendi aan het mkb wordt versterkt 

Franse bedrijven staan weinig open voor gepromoveerde medewerkers. In de zomer van 2013 gaat de Franse regering de bestaande en succesvolle CIFRE-formule versterken waarmee promovendi een deel van hun promotie-onderzoek binnen het bedrijfsleven uitvoeren.

14 -Het creëren van spin offs uit het publieke onderzoek aanmoedigen 

In de zomer 2013 komen er maatregelen hiertoe.

15 – Een onderzoekscentrum rond de innovatie-economie 

Het toekomstige TIC (Transfert Innovation Croissance)-onderzoekscentrum moet in de zomer van 2013 starten om, in navolging van anglo-saxische praktijken, een brainstorming aan ideeën voor kennisoverdracht te genereren.

Bronnen
Quinze mesures pour améliorer l’impact de la recherche publique, Les Echos, 7 november 2012