Carel de Villeneuve, I&M Parijs

Op 14 en 15 september 2012 vond een nationale milieuconferentie plaats met deelname van onderzoek, overheid, bedrijfsleven, vakbonden en NGO’s. François Hollande had tijdens zijn verkiezingscampagne een dergelijk debat aangekondigd, dit in navolging van de Grenelle de l’Environnement van zijn voorganger Nicolas Sarkozy waarvan de eerste editie een groot succes was en veel dynamiek oogstte.

De Franse president hield bij de opening een betoog waarin hij zich stevig groen profileerde, tot genoegen van de groene coalitiepartners en nogal eens ten koste van de wensen van minister Montebourg van “productief herstel”. Rondom vijf ronde tafels, energietransitie, biodiversiteit, milieu en gezondheid, vergroening van de belastingen en milieugovernance, hebben werkgevers, werknemers, NGO’s, lagere overheden en parlementariërs met de  bewindslieden overlegd. Volgens de pers waren de vakbonden veel aan het woord maar weinig effectief; zij botsten vaak met de NGO’s.

Dezen zijn positief gestemd, zeker wat betreft de biodiversiteitsvoorstellen en het schaliegas. De werkgevers vonden de conferentie nuttig, al vinden zij dat de president wel erg veel van tevoren heeft dichtgetimmerd. Met name over de uitspraken met betrekking tot de exploitatie van  schaliegas zijn zij erg ongelukkig.

Opvallend is wel dat er geen concrete uitspraken zijn gedaan over het thema “milieu en gezondheid”, terwijl er juist in Frankrijk grote problemen liggen (ook met EU-regelgeving) op het gebied van de vervuiling door diesel.

President Hollande heeft tijdens zijn toespraak aangekondigd dat Frankrijk kandidaat is voor het hosten van de COP van het klimaatverdrag in 2015. Hij kondigde daarbij aan dat hij binnen de EU gaat pleiten voor een 40%-reductiedoelstelling per 2030 en een 60%-doelstelling per 2040, en een CO₂-belasting aan de EU-grenzen. Niet elders bestede structuurfondsgelden zouden voor de energietransitie moeten worden ingezet. Hij ziet een Europese energiegemeenschap voor zich, en ziet graag gezamenlijke projecten met Duitsland opkomen.

Frankrijk moet milieuland “par excellence” worden, vindt hij.

Verdere acties die door hem zijn aangekondigd en aan het eind van de conferentie door premier Ayrault zijn uitgewerkt zijn  de volgende:

• Eind 1^e semester 2013: programmeringswet energietransitie in het parlement;
• Progressieve tarifering voor gas, elektriciteit en water; voor energie zal een sociaal tarief gehanteerd worden voor 4 miljoen huishoudens (nu is dat één miljoen);
• 1 miljoen woningen per jaar worden thermisch gerenoveerd cq gebouwd (Sarkozy had 400.000 per jaar gepland maar kwam niet verder dan 100.000. Een nieuw financieringsstelsel voor (voor)financiering per begin 2013;
• Vervoer: de autosector wordt uitgenodigd om binnen tien jaar een auto te ontwikkelen die 1:50 rijdt;
• Nucleaire energie: sluiting van de kerncentrale in Fessenheim eind 2016; terugbrengen aandeel nucleair naar 50% in 2025 (nu is dat 75%);
• Duurzame  energiebronnen: de aangekondigde Publieke Investeringsbank gaat investeren in de energietransitie; nog dit jaar komen er nieuwe tenderprocedures voor een grootschalig windmolenpark op zee en voor zonne-energie voor grote installaties;
• Afwijzing van alle vergunningaanvragen voor schaliegaswinning door fracturering met water;
• Vergroening van het belastingstelsel: o.a. uitbreiding bonus/malus voor zuinige voertuigen naar alle domeinen en producten, scherpe fiscale ontmoediging luchtverontreiniging, afbouw stimuli biobrandstoffen, minder belasting op arbeid, hervorming van de sociale zekerheid;
• Biodiversiteit: instelling Nationaal Biodiversiteitsagentschap om lokale acties te ondersteunen; rem op verharding van de bodem en verlies aan landbouwgronden; vergroening landbouw via GLB; hoge prioriteit bescherming oceanen en recht van de zee;
• Een campagne voor milieueducatie en sensibilisering van het publiek; steun aan milieuorganisaties gaat met tien procent omhoog;
• Vermindering en versimpeling van regeldruk onder handhaving van een hoog niveau van bescherming.

De afspraken worden neergelegd in een roadmap die waarschijnlijk deze week beschikbaar komt. Er volgt een regeringsseminar, waarna alle ministers van de premier een milieukaderbrief meekrijgen. Over een jaar zal de balans worden opgemaakt tijdens de volgende milieuconferentie.

De conferentie werd afgesloten door premier Ayrault. Bij de conferentie  waren 14 ministers aanwezig(!).