Joannette Polo-Leemreis, IA Frankrijk

Inleiding

Voor het tiende achtereenvolgende jaar presenteerde de Franse brancheorganisatie France Biotech het Life Sciences panorama van Frankrijk, opgesteld in samenwerking met Ernst & Young.

Uit het rapport blijkt dat de sector in Frankrijk, evenals in de rest van Europa, te lijden heeft gehad onder een terugloop van investeringen in 2011. Ook het aantal nieuw opgerichte bedrijven is vergeleken met 2010 afgenomen. Toch ziet de Franse life sciences sector er dynamisch uit met een bijzonder groot aantal kleine bedrijven. Deze beschikken over een rijpe pijplijn van producten, vergelijkbaar met de top 10 van de farmaceutische industrie.

Panorama 2011

Voor het panorama werden zo’n 240 jonge innovatieve bedrijven aangeschreven. Een honderdtal beantwoordde de vragenlijst en 190 daarvan werden uiteindelijk meegenomen voor de studie. Dit zijn bedrijven uit de life sciences sector die minder dan 250 mensen in dienst hebben en minstens vijftien procent van hun omzet aan R&D besteden, de zogenaamde ‘Young Innovative Enterprises’.

In totaal telt Frankrijk 1.359 life sciences bedrijven, waarvan 33 procent in de regio Ile-de-France (Parijs en omgeving) gevestigd is, gevolgd door de regio Rhône-Alpes, waar vijftien procent  van de life sciencessector gevestigd is.

Conclusies uit het Panorama

Frankrijk is tweede ter wereld voor wat betreft het aantal life sciencesbedrijven. Maar  de sector is hoofdzakelijk samengesteld uit kleine bedrijven die de grootste moeite hebben om door te groeien tot een middelgroot bedrijf en om financiering te vinden.

Een goed teken is dat In 2011 de eerste Franse bedrijven acquisities in het buitenland hebben gedaan, te weten Cellartis (Zweden) werd door Cellectis overgenomen en Humalis (Japan) door Vivalis.
Ook werden de eerste Franse beursgenoteerde life sciencesbedrijven door buitenlandse partijen opgekocht, namelijk Novagali Pharma werd door Santen overgenomen en Ipsogen door het Nederlandse Qiagen. Ook was er een Frans-Franse overname: Argene door Biomerieux.

De studie bevestigt het niveau van rijpheid dat de Franse life sciences sector heeft bereikt. De pipeline van in ontwikkeling zijnde producten is vergelijkbaar met die van de top 10 van de farmaceutische industrie.

Ondanks de moeilijke economische periode, blijft de Franse sector zijn vitaliteit tonen, blijft de omzet van de sector stijgen en worden er steeds meer veelbelovende samenwerkingsovereenkomsten getekend.

Risicokapitaal blijft dé financieringsbron nummer één, maar de vrees bestaat dat er in de lastige economische omstandigheden van 2012 onvoldoende financiering beschikbaar zal zijn om te blijven presteren, mensen in dienst te nemen en te innoveren.

Aanbevelingen

France Biotech, de brancheorganisatie die de Franse innovatieve life sciences mkb’s vertegenwoordigt en actief bij de Franse regering lobbyt, doet naar aanleiding van de studie een beroep op de autoriteiten in verband met het impact van bepaalde hervormingen rond innovatiesteunmaatregelen. Zo werden de voordelen van het statuut van de Young Innovative Enterprise (YIE) in 2012 naar beneden aangepast. Voorheen had een YEI vijf jaar lang (gedeeltelijke) vrijstelling van de bedrijfsbelasting, in 2012 is dat nog slechts één jaar volledige vrijstelling en één jaar vijftig procent. De vrijstelling van sociale lasten was voorheen honderd procent gedurende de eerste acht jaar van de YIE, nu loopt dat vanaf het vijfde jaar geleidelijk terug.
De generieke YIE-maatregel treft logischerwijs vooral de life sciences sector.

Life sciences sector in Frankrijk

Er is sprake van een tweede generatie life sciences bedrijven in Frankrijk. Momenteel telt de sector zo’n 250 bedrijven die onder te verdelen zijn in vier groepen. De grootste groep zijn die met therapeutische activiteiten, op de voet gevolgd door de diagnostische activiteiten, dan de innovatieve instrumenten en een nieuwe groep is in opkomst, actief op het gebied van cosmetologie en milieu.

320 producten in de pijplijn

Voor wat betreft de therapeutische producten is de industriële portefeuille dikker geworden in 2011 met 320 producten in ontwikkeling tegen 212 in 2010 en 20 producten op de markt tegen 11 in 2010.

43 procent van de producten zijn in de fase van proof of concept, 32 respectievelijk 19 procent zijn in preklinische en reglementaire fase. De R&D-inspanningen op het gebied van kankeronderzoek blijven groot (12 procent) maar het verschil met andere therapeutische gebieden wordt kleiner.

Voor wat betreft de diagnose-producten, deze betreffen hoofdzakelijk het gebied van kanker. De twee andere gebieden waar het meeste activiteiten te bespeuren zijn, betreffen de aandoeningen van het centraal zenuwstelsel en van het immuniteitssysteem.
Voor wat betreft de medische hulpmiddelen, ook hier gebeurt het meeste op het gebied van kanker, gevolgd door het hart-en vaatstelsel en chirurgische instrumenten. Daarna komt de dermatologie en het spijsverteringsstelsel.

Publieke steun

Op 190 bedrijven hebben er 129 subsidie ontvangen. 97 ontvingen een exploitatie-subsidie, 112 hebben een voorschot gekregen, 90 kregen een Oseo-subsidie, 50 bedrijven werden door het agentschap voor projectmatig onderzoek ANR ondersteund, 20 bedrijven hebben Europese subsidies ontvangen.

In 2011 hadden 101 life sciencesbedrijven het Young Innovative Enterprise statuut. Dankzij deze regeling kon 51,5 procent daarvan een R&D-arbeidsplaats creëren, 49 procent kon R&D projecten opstarten en 40 procent kon in materiaal investeren.

FSI

Het FSI is het strategisch-industriële fonds dat in 2009 werd opgezet voor veelbelovende bedrijven die een steuntje in de rug nodig hadden. In 2011 ontving het bedrijf Cellectis 25 miljoen euro uit het fonds, Novasep 30 miljoen euro.

Facts and figures Franse life sciencesbedrijven

–          In totaal zijn er 1.359 aantal biotech- en medtechbedrijven in Frankrijk (Bron: OESO)

–          De 190 aan het onderzoek deelnemende bedrijven hebben samen 4.229 werknemers in dienst, dat is gemiddeld 22 per bedrijf. Slechts één biotechbedrijf, Transgene, telt meer dan 100 werknemers.

–          47% van de bedrijven is afkomstig uit het academisch onderzoek

–          Vijf procent  daarvan is meer dan 10 jaar oud, 43% tussen 6 en 10 jaar

–          103 bedrijven (YEI’s) hebben een globakle omzet van 261 miljoen euro;

–          103 bedrijven hebben een gezamenlijke R&D investering van 104 miljoen euro;

–          Aantal bedrijven met het Young Innovative Enterprise-statuut (van de 190 deelnemers aan het onderzoek): 51%

–          Aantal nieuw opgerichte bedrijven: 24 tegen 46 in 2010

–          Aantal gesloten bedrijven: 25 in 2011 tegen 20 in 2010

–          80% heeft minder dan 30 mensen in dienst

–          Concentraties in de regio’s Ile de France en Rhône-Alpes

–          Steeds meer samenwerkingsovereenkomsten, enerzijds met de farmaceutische industrie en anderzijds met publieke kennisinstellingen.

Bronnen

France Biotech

PPT-presentatie van de resultaten van het onderzoek Panorama Biotech 2011