Eric van Kooij, TWA/IA Netwerk Parijs

Vier aanbieders van mobiele telefonie in Frankrijk – Bouygues Télécom, Free Mobile, Orange en SFR – hebben een licentie gekregen om 4G te introduceren. De veiling van de frequentiekavels heeft de Franse overheid een bedrag van € 3,6 miljard opgeleverd. De overgang naar de vierde generatie mobiele telefonie (4G) markeert het begin van een nieuw tijdperk van communicatie. Voor testdoeleinden zal de uitrol van de 4G netwerken in juni 2012 van start gaan in Lyon en Marseille. Bouygues Telecom en Orange hebben aangekondigd om eind 2012 – begin 2013 hun landelijke 4G netwerken te lanceren.

Licenties voor 4G in Frankrijk. In juni 2011 konden de providers hun aanvragen voor een 4G licentie indienen. De ARCEP (l’Autorité de Régulation des Communications Electroniques et des Postes) heeft deze aanvragen beoordeeld en de frequenties vervolgens uitgegeven. De providers moesten aan een aantal criteria voldoen. Over 12 jaar moet 90% van de bevolking in ieder departement van Frankrijk over 4G kunnen beschikken en over 15 jaar 99,6%. De providers moeten voorts in volledige transparantie aan ARCEP rapporteren over de dekkingsgraad en de kwaliteit van hun netwerken. Ze moeten aan minimaal één MVNO (mobile virtual network operator) telecom minuten verkopen. Een MVNO is een bedrijf dat niet over een licentie en/of een netwerk beschikt, maar belminuten inkoopt bij een provider die dat wel heeft en onder een eigen merknaam die belminuten verkoopt.

In de eerste ronde van de frequentieveiling hebben de providers voor de uitrol van hun 4G netwerk de beschikking gekregen over verschillende frequentiekavels in het 2,6 Ghz spectrum. In de tweede ronde van de veiling zijn de frequentiekavels in het 800 Mhz spectrum toegewezen. De vier providers – Bouygues Télécom, Free Mobile, Orange en SFR – hebben allen een kavel in het 2,6 Ghz spectrum toegewezen gekregen. In het 800 Mhz spectrum viel Free Mobile echter buiten de boot, maar deze zal gebruik kunnen maken van de aan SFR toegewezen kavels in dat spectrum.

Vierde generatie mobiele telefonie 4G is gebaseerd op geavanceerde LTE-technologie (Advanced Long Term Evolution) en biedt een op IP-gebaseerde oplossing voor nieuwe telecom diensten zoals telefonie over internet, online gaming en multimedia streaming. De capaciteit van 4G maakt snelheden mogelijk tot 1Gbit/s als men zich langzaam voortbeweegt (stilstaan, wandelen) en 100 Mbit/s bij snelle beweging (in een rijdende auto of trein). Een 4G datanetwerk is daarmee exponentieel sneller dan de huidige 3G datanetwerken.

Het is wel de vraag of de consumenten straks ook waar voor hun geld zullen krijgen. Zoals met alle datacommunicatietechnologieën vermindert de kwaliteit van het signaal naarmate dat de afstand tussen de gebruiker en de antenne toeneemt. De dekking wordt bepaald door de dichtheid van het antennenetwerk. De oppervlakte die een antenne van dekking voorziet is een functie van de signaalsterkte en de frequentie die worden toegepast. In de bandbreedte van 2,6 Ghz kan men naar verwachting een cirkel met een straal van 1 km afdekken. In de bandbreedte van 800 Mhz is het zelfs mogelijk om met één antenne een cirkel met een straal van 5 km optimaal te bereiken en 30 km op een redelijke manier en 100 km acceptabel. In die bandbreedte zouden een tiental grote antennes voldoende zijn voor een grote stad als Parijs. Maar een grotere oppervlakte betekent ook dat heel veel gebruikers tegelijkertijd één antenne belasten waardoor de kwaliteit weer afneemt. 800 MHz is dus geschikter voor een relatief dunbevolkt maar uitgestrekt platteland en 2,6 Ghz meer voor een dichtbevolkt verstedelijkt gebied.

De toekomst zal het leren. De kwaliteit van het 4G netwerk zal sterk afhankelijk zijn van de snelheid waarmee de providers hun netwerk uitrollen. Olivier Roussat, de directeur generaal van Bouygues Telecom, heeft aangekondigd dat de provider in Lyon begint met de uitrol van het 4G netwerk en dat voor het einde van 2012, 5.000 van de 17.000 antennes in het land aangepast zullen zijn om 4G te accommoderen. Meer dan de helft van de Franse bevolking zou dan in principe gebruik moeten kunnen maken van snelheden van 42 Mb/s (3G+) of hoger (4G). Zo’n 70% van het totale mobiele dataverkeer van  Bouygues zou daarmee mogelijk zijn. Stéphane Richard, de directeur generaal van Orange, heeft laten weten dat 150 antennes van de provider in Marseille in juni 2012 geschikt zullen zijn voor 4G. De verdere uitrol van het 4G netwerk van Orange zal in de zes maanden daarna de dekking in vier grote steden van Frankrijk voorzien.

Bronnen • Lyon et Marseille testeront la 4G dès juin, Les Echos, 24 maart 2012; • 4G: Orange met le turbo, Marseille, ville pilote, planning avancé, http://www.zone-numerique.com/, 24 maart 2012; • Bouygues Télécom, Free Mobile, Orange et SFR enfin licenciés pour la 4G, http://www.telephone4g.net/, 24 februari 2012; • Le planning de la 4G en France, http://www.freenews.fr/, 13 oktober 2011.