Eric van Kooij, TWA/IA Parijs

Het netwerk dat onze steden, kantoren, huizen, auto’s en mobieltjes van energie voorziet, zal naar verwachting in de komende jaren een digitalisering ondergaan. Het Franse innovatiecluster Systematic heeft onlangs het initiatief genomen een samenwerkingsverband op te richten die kennis en expertise op het gebied van toekomstige intelligente energienetwerken bij elkaar brengt.

De opzet van een geïntegreerd en intelligent energienetwerk:

Systematic. Onze huidige samenleving is qua organisatie en functioneren sterk afhankelijk geworden van een complex geheel van intelligente systemen. Het gaat om het aansturen, monitoren, regelen en controleren van maatschappelijke interacties zoals in het geldwezen, transport, energie, milieu, gezondheid en veiligheid. Het is noodzakelijk om over deze aangelegenheden informatie te verzamelen, deze informatie te communiceren, op basis hiervan beslissingen te nemen en de grote hoeveelheid data die ermee gemoeid is op te slaan. De systemen die dit allemaal in de lucht houden, draaien op informatie en communicatie.

De Franse pôle de compétitivité – innovatiecluster – Systematic richt zich op het ontwikkelen van kennis en technologieën die deze uitdagingen mogelijk moeten maken, met name in de domeinen van auto’s en transport, telecommunicatie, digitale zekerheid en veiligheid en intelligente energienetwerken. Systematic is gevestigd in Parijs en heeft zo’n 630 deelnemers uit het bedrijfsleven (zowel grote bedrijven als MKB), kennisinfrastructuur en overheid.

Samenwerkingsverband intelligente energienetwerken. Vooralsnog zijn niet alle netwerken in ons dagelijks leven gedigitaliseerd. Het netwerk dat onze steden, kantoren, huizen, auto’s en mobieltjes van energie voorziet, is vooral nog analoog. De verwachting is dat dit in de komende jaren flink zal veranderen. Systematic heeft om die reden het initiatief genomen het samenwerkingsverband op te richten die kennis en expertise op het gebied van intelligente energienetwerken bij elkaar brengt. Verschillende grote bedrijven, onderzoeksinstellingen, koepelorganisaties, innovatieclusters en overheden actief op het gebied van energie, telecom, bouw, transport, industrie, apparatuur en ICT zijn betrokken.

De doelstelling is om alle verschillende en nieuwe vormen van gecentraliseerde en gedecentraliseerde vraag en aanbod van energie te integreren in dezelfde netwerken. Nieuwe energiebronnen (wind, zonne PV, groen gas, geothermie, water e.d.) en nieuwe vormen van energieverbruik (elektrische auto’s, slimme gebouwen, opslagcapaciteit, telecomdiensten, industrie e.d.) worden aangesloten op dezelfde netwerken. De nieuwe ketens van producenten, netwerken en consumenten die zo ontstaan zullen gekoppeld zijn via ICT-systemen die het beheer van de energienetwerken regelen.

Onderzoeksonderwerpen en sleuteltechnologieën betreffen databeheer, cloud computing, netwerkarchitectuur, veiligheid, betrouwbaarheid, programmering van complexe digitale systemen, simulatie- en optimalisatiemethoden, internet van energie, telecominfrastructuur en mens-machine interfaces.

Markt voor intelligente energienetwerken. Volgens Systematic zal alleen de wereldmarkt voor elektriciteitsnetwerken ten behoeve van smart grids al toenemen van $ 10 miljard in 2009 tot $ 35 ~ 65 miljard in 2013. In totaal zal tussen 2008 en 2015 zo’n $ 200 miljard worden geïnvesteerd in intelligente energienetwerken.  De automatisering van het netwerk is naar verwachting goed voor zo’n 84% van dit bedrag, terwijl circa 14% naar de installatie van smart meters zal gaan.

De reikwijdte en de omvang van deze nieuwe markt trekt de aandacht van een groot aantal spelers over een breed spectrum van activiteiten. Naast Systematic bestaat het samenwerkingsverband uit andere Franse innovatieclusters zoals Advancity (slimme steden), Tenerdis (duurzame energie), S2E2 (intelligente elektriciteit), Mov’eo (automotive en openbaar vervoer), Minalogic (micro-elektronica en embedded systems), Derbi (energiebesparing in de gebouwde omgeving), CapEnergies (energienetwerken). Voorts zijn Europese koepel- en onderzoeksorganisaties aangesloten zoals Cecapi (vereniging van installateurs van elektrische apparatuur), IEA (energie agentschap), Orgalime (ingenieursvereniging), Esmig (slimme meters), GridWise alliance (smart grids), Entso-e (spanningsnetwerken) en Inria (ICT onderzoek).. Natuurlijk zijn ook een aantal grote concerns betrokken zoals Alstom (energie en transport), EDF (energie), GDF-Sues (energie), Air Liquide (industriële en medische gassen), Bouygues Telecom (telecommunicatie), Sagemcom (digitale communicatie) en Denko (automatisering).

Bronnen: – Les nouveaux défis des TIC: la Gestion Intelligente de l’Energie !, Lancement du Groupe Thématique , 17 februari 2012.